Październik w ogrodzie
Zaczyna się jeden z najbardziej kolorowych okresów w roku - złota polska jesień. O nadejściu jesieni przypominają nam liście przebarwiające się na żółto, czerwono i brązowo . W tym czasie możemy się spodziewać wielu dni słonecznych na przemian z kapryśną aurą. Wieczory i noce bywają bardzo chłodne, często też występują poranne przymrozki.
W sadzie
Śliwki Węgierki możemy jeszcze zbierać do połowy października. Jeżeli nie damy rady wszystkich zjeść na surowo, warto je zasuszyć. Do tego celu możemy wykorzystać elektryczną suszarkę do owoców lub piekarnik susząc przez kilka godz. w temperaturze ok. 50 - 60°C.
Szczególnie cenne są owoce pigwy. Choć nie nadają się do jedzenia na surowo, ponieważ są kwaśne i twarde, to można z nich przygotować smaczne i bardzo zdrowe dżemy, powidła, kompoty, soki i nalewki.
Drzewka owocowe należy sadzić kilka cm głębiej niż rosły w szkółce (na glebie lekkiej nawet do 10 cm głębiej), a miejsce okulizacji powinno znaleźć się ponad powierzchnią gleby. Drzewa na podkładkach wegetatywnych, korzeniących się płytko wymagają palikowania. Paliki wbija się przed sadzeniem drzewka, od strony zachodniej, w odległości ok. 10 cm od rośliny.
Ochrona w sadzie - zdejmujemy i palimy opaski i pułapki lepowe, do których odłapywaliśmy szkodniki. Możemy wykonać opryski na brzoskwinie, nektaryny i morele przeciwko chorobie - kędzierzawość liści brzoskwiń . Skutecznym preparatem polecanym w uprawach ekologicznych jest Miedzian Extra 350 SP .
Aby ograniczyć występowanie parcha jabłoni i grusz w następnym roku wykonajmy opryski drzew 5 % roztworem mocznika. Najlepiej wykonajmy zabieg przed opadnięciem liści.
Odchwaszczanie w październiku ma bardzo duże znaczenie w naszych ogrodach. Usuwając je wyeliminujemy potencjalne kryjówki dla gryzoni oraz opóźnimy pojawienie się chwastów na początku wiosny.
Przed nadejściem zimy koniecznie zabezpieczmy drzewka przed gryzoniami (myszy, nornice). Na pnie, zwłaszcza młodych drzewek, zakładamy specjalne, plastikowe opaski lub owijamy ciasno słomą.
Sprzątamy wszystkie resztki z roślin (liście, pędy, zgniłe owoce) grabimy i usuwamy z sadu.
Warzywnik
Zbieramy ostatnie warzywa korzeniowe buraki, marchew , pietruszka i seler. Korzenie roślin przeznaczonych do przechowywania delikatnie oczyszczamy z ziemi i umieszczamy w chłodnej piwnicy. Pamiętajmy, aby przykryć je np. wilgotnym piaskiem.Jeśli na pomidorach zostały zielone owoce to zbieramy i umieszczamy je w pudełkach z trocinami. Pozostawione w ciepłych pomieszczeniach będą sukcesywnie dojrzewać.
Ziemię po zbiorze warzyw dokładnie grabimy i reszki dajemy na kompost lub usuwamy z działki jeśli rośliny były chore. Przed przekopaniem stosujemy nawożenie organiczne (kompost lub nawóz organiczny). Po przekopaniu niezgrabioną grządkę zostawiamy na zimę.
W ogrodzie ozdobnym królują jesienne kwiaty takie jak chryzantemy, wrzosy, astry, starce i ozdobne kapusty.
Pamiętajmy o systematycznym usuwaniu chwastów i zasychających roślin z naszych rabat.
Jeszcze przed przymrozkami przenosimy do domu rośliny wrażliwe na mróz- pelargonie, datury i fuksje. Umieszczamy je w jasnych i chłodnych pomieszczeniach w temperaturze ok. 5-10 oC.
Nadszedł czas na ostatnie koszenie trawnika. Zwykle wykonujemy je pod koniec października lub w zależności od pogody nawet w listopadzie. Trawnik po koszeniu dokładnie grabimy i uzupełniamy nawozem jesiennym zawierającym fosfor.
W tym miesiącu możemy jeszcze przystąpić do założenia nowego trawnika jeśli nie zrobiliśmy tego wcześniej.
Październik to czas sadzenia drzew i krzewów ozdobnych. Rośliny w pojemnikach możemy sadzić bez obaw. Jeżeli kupiliśmy rośliny z nagimi korzeniami, powinniśmy obejrzeć korzenie roślin i przyciąć ich uszkodzone części. Po posadzeniu rośliny obficie podlewamy. Wrażliwe na mróz krzewy (róże i hortensje) u nasady obsypujemy ziemią lub korą do wysokości 20-40 cm (tzw. kopczykowanie). Nawet jeżeli gałęzie przemarzną, roślina odbije na wiosnę z dolnych okrytych części.
Możemy jeszcze dosadzać rośliny cebulowe takie jak: tulipany, szafirki, krokusy i czosnki ozdobne na głębokość równą trzykrotnej wysokości cebul. Najlepiej sadzić je w grupach, dzięki temu będą się ładnie prezentowały na naszych wiosennych rabatach.
opracowała: Instruktor ds. ogrodniczych PZD w Bydgoszczy.
dr inż. Agnieszka Bartkowska