A A A

Październik w ogrodzie

Październik w ogrodzie

Zaczyna się jeden z najbardziej kolorowych okresów w roku - złota polska  jesień. O nadejściu jesieni przypominają nam liście przebarwiające się na żółto, czerwono i brązowo . W tym czasie możemy się spodziewać  wielu dni słonecznych na przemian z kapryśną aurą. Wieczory i noce bywają bardzo chłodne,  często też występują poranne przymrozki.

W sadzie

W październiku kończymy zbiór owoców z późnych odmian jabłoni,  grusz,  śliwek oraz pigwy. Najpierw zbieramy duże i dobrze wyrośnięte owoce, te drobniejsze możemy pozostawić na drzewach i zebrać przed nastaniem przymrozków. Owoce pigwy można zbierać nawet po pierwszych przymrozkach. Zdrowe owoce możemy przechowywać aż do wiosny w skrzyniach, najlepiej drewnianych, w chłodnym pomieszczeniu np. w piwnicy.  Jeśli nie mamy możliwości przechowywania owoców,  to oczywiście możemy przygotować wyśmienite przetwory, z których będziemy korzystać w okresie zimowym i wiosennym.

Śliwki Węgierki możemy jeszcze zbierać do połowy października. Jeżeli nie damy rady wszystkich zjeść na surowo, warto je zasuszyć. Do tego celu możemy wykorzystać  elektryczną suszarkę do owoców lub piekarnik susząc przez kilka godz. w  temperaturze ok. 50 - 60°C. 

Szczególnie cenne są owoce pigwy.  Choć nie nadają się do jedzenia na surowo, ponieważ są kwaśne i twarde, to można z nich przygotować smaczne i bardzo zdrowe dżemy, powidła,  kompoty, soki i nalewki.

Październik to dobry  czas na sadzenie drzew owocowych. Materiałem do nasadzeń najczęściej są drzewka z odkrytym systemem korzeniowym. Podczas zakupu zwróćmy  uwagę czy drzewka nie mają widocznych uszkodzeń na przewodniku i pędach bocznych.  Korzenie powinny być elastyczne, jasne w przekroju. Wszelkie ciemne wybarwienia lub guzowate narośla mogą być objawem choroby.  Jeżeli rośliny po przywiezieniu nie będą od razu wysadzane powinniśmy je zadołować. Miejsce pod drzewka należy starannie oczyścić z chwastów oraz wzbogacić obornikiem i kompostem. 

Drzewka owocowe należy sadzić kilka cm głębiej niż rosły w szkółce (na glebie lekkiej nawet do 10 cm głębiej), a miejsce okulizacji powinno znaleźć się ponad powierzchnią gleby. Drzewa na podkładkach wegetatywnych, korzeniących się płytko wymagają palikowania. Paliki wbija się przed sadzeniem drzewka, od strony zachodniej, w odległości ok. 10 cm od rośliny.

Ochrona w sadzie - zdejmujemy i palimy opaski i pułapki lepowe, do których odłapywaliśmy szkodniki. Możemy wykonać opryski  na brzoskwinie, nektaryny i morele przeciwko  chorobie -  kędzierzawość liści brzoskwiń . Skutecznym preparatem polecanym w uprawach ekologicznych jest Miedzian Extra  350 SP .

Aby ograniczyć występowanie parcha jabłoni i grusz w następnym roku wykonajmy opryski drzew 5 % roztworem mocznika. Najlepiej wykonajmy zabieg przed opadnięciem liści.

Odchwaszczanie w październiku ma bardzo duże znaczenie w naszych ogrodach. Usuwając  je wyeliminujemy potencjalne kryjówki  dla gryzoni oraz opóźnimy pojawienie się chwastów na początku wiosny.

Przed nadejściem zimy koniecznie zabezpieczmy drzewka przed gryzoniami (myszy, nornice). Na pnie, zwłaszcza młodych drzewek,  zakładamy specjalne, plastikowe opaski lub owijamy ciasno słomą.

Sprzątamy wszystkie resztki z roślin (liście, pędy, zgniłe owoce) grabimy i usuwamy z sadu.


Warzywnik

Zbieramy ostatnie warzywa korzeniowe  buraki, marchew , pietruszka i seler. Korzenie roślin przeznaczonych do przechowywania delikatnie oczyszczamy z ziemi i umieszczamy  w chłodnej piwnicy. Pamiętajmy,  aby przykryć je np. wilgotnym piaskiem.Jeśli na pomidorach zostały zielone owoce to zbieramy i umieszczamy je w pudełkach z trocinami. Pozostawione w ciepłych pomieszczeniach będą sukcesywnie dojrzewać.

Ziemię po zbiorze warzyw  dokładnie grabimy i reszki dajemy na kompost lub usuwamy z działki jeśli rośliny były chore. Przed przekopaniem stosujemy nawożenie organiczne (kompost lub nawóz organiczny). Po przekopaniu niezgrabioną grządkę zostawiamy na zimę.

Na kwietnych rabatach

W ogrodzie ozdobnym  królują  jesienne kwiaty takie jak chryzantemy, wrzosy,  astry, starce i ozdobne kapusty.

Pamiętajmy o systematycznym usuwaniu chwastów  i zasychających roślin z naszych rabat.

Jeszcze przed przymrozkami przenosimy do domu rośliny wrażliwe na mróz- pelargonie, datury i fuksje. Umieszczamy je w jasnych i chłodnych pomieszczeniach w  temperaturze ok. 5-10 oC.

Nadszedł czas na ostatnie koszenie trawnika. Zwykle wykonujemy je pod koniec października lub w zależności od pogody nawet w listopadzie. Trawnik po koszeniu  dokładnie grabimy i uzupełniamy nawozem jesiennym zawierającym fosfor.

W tym miesiącu możemy jeszcze przystąpić do założenia nowego trawnika jeśli nie zrobiliśmy tego wcześniej.

Październik to czas sadzenia drzew i krzewów ozdobnych. Rośliny w pojemnikach możemy sadzić bez obaw. Jeżeli kupiliśmy rośliny z nagimi korzeniami, powinniśmy obejrzeć korzenie roślin i przyciąć ich uszkodzone części. Po posadzeniu rośliny obficie podlewamy. Wrażliwe na mróz krzewy (róże i hortensje) u nasady obsypujemy ziemią lub korą do wysokości 20-40 cm (tzw. kopczykowanie). Nawet jeżeli gałęzie przemarzną, roślina odbije na wiosnę z dolnych okrytych części.

Możemy jeszcze dosadzać rośliny cebulowe takie jak: tulipany, szafirki,  krokusy i czosnki ozdobne na głębokość  równą trzykrotnej  wysokości cebul.  Najlepiej sadzić je w grupach, dzięki temu będą się ładnie prezentowały na naszych wiosennych rabatach.

Wykopujemy karpy i cebule bylin niezimujących w gruncie – dalie, begonie, mieczyki, pacioreczniki,agapanty krokosmie, pacioreczniki.

Karpy oczyszczamy z resztek ziemi i usuwamy martwe lub uszkodzone fragmenty.  Następnie umieszczamy je w skrzynkach lub koszach, przysypujemy torfem, piaskiem lub trocinami i tak zabezpieczone przechowujemy w suchym i przewiewnym pomieszczeniu.Optymalna temperatura do przechowywania karp i bulw  to ok. 5 do 10°C. W czasie zimy co jakiś czas sprawdzamy stan przechowywanych karp, usuwamy chore i pokryte pleśnią karpy. 


opracowała: Instruktor ds. ogrodniczych PZD w Bydgoszczy.

dr inż. Agnieszka Bartkowska